विगत एक साताभन्दा लामो रुस र युक्रेनबीचको द्धन्द्ध थप आक्रामक बन्दै गएको छ ।
युद्धका क्रममा अहिलेसम्म रुसले ४९८ सैनिकको मृत्यु भएको र १५९७ सैनिक घाइते भएको बताएको छ ।यसै क्रममा युक्रेनी अधिकारीहरूले रुसी आक्रमणमा हालसम्म आफ्ना २००० भन्दा बढी सर्वसाधारण मारिएको दाबी गरेका छन् भने करिब ९ हजार रुसी सैनिकको ज्यान गएको दाबी युक्रेनी पक्षले गरेको छ ।
युक्रेनका प्रमुख शहरहरुमा अहिले दुई पक्षबीच भीषण युद्ध चलिरहेको छ । तर यी सबैको बीचमा रुसले थर्मोबारिक हतियार प्रयोग गरेको आरोप लगाइएको छ, जसलाई भ्याकुम बम पनि भनिन्छ ।भ्याकुम बमको प्रयोगलाई लिएर विश्वभर विवाद भएको छ, किनभने तिनीहरू समान आकारका परम्परागत बमहरू भन्दा बढी खतरनाक मानिन्छन् ।
के हो त भ्याकुम बम?
भ्याकुम बमलाई एरोसोल बम पनि भनिन्छ । यसका साथै यसलाई इन्धन वायु विस्फोटक पनि भनिन्छ । किनभने यो बममा इन्धनको कन्टेनर छ जसमा दुईवटा छुट्टाछुट्टै विस्फोटक चार्जहरू जोडिएका छन् ।
यो रकेट वा विमानबाट बम जस्तै छोड्न सकिन्छ । जब यो बम लक्ष्यमा पुग्छ, पहिलो विस्फोटमा, इन्धन कन्टेनरले खुला रूपमा इन्धन वरपरको क्षेत्रमा फैलाउँछ र बादलको आकार दिन्छ । यो बादल कुनै पनि भवनमा प्रवेश गर्न सक्छ, जुन पूर्ण रूपमा बन्द छैन । यसपछि, दोस्रो विस्फोटमा, यो बादलले आगो समात्छ, आगोको ठूलो गोला निम्त्याउँछ । यसले ठूलो विस्फोट लहरलाई जन्म दिन्छ, जसले वरपरको सबै अक्सिजनलाई अवशोषित गर्दछ । यस बमबाट सैन्य उपकरणदेखि विशेष डिजाइन गरिएका बलियो भवनहरू भत्काउन र मानिसको ज्यान जान सक्छ ।
यी हतियारहरू विभिन्न उद्देश्यका लागि प्रयोग गरिन्छ । तिनीहरू विभिन्न आकारहरूमा बनाइएका छन्, सिपाहीहरूले फ्याँकेका ग्रेनेडहरूदेखि लिएर काँधमा चलाउने रकेट लन्चरहरूबाट फायर गरिएकाहरू सम्म ।ठूलो आकारको भ्याकुम बम पनि बनाइएको छ, जसले गुफा र सुरुङमा लुकेर बसेका मानिसलाई मार्न सक्छ । बन्द क्षेत्रहरूमा यो बमको प्रभाव सबैभन्दा घातक हुन्छ ।
सन् २००३ मा अमेरिकाले ९८०० केजी तौल भएको बमको परिक्षण गरेको थियो, जसलाई मदर अफ अल बमको नाम दिइएको थियो । चार वर्षपछि रुसले पनि त्यस्तै यन्त्र तयार ग¥यो, जसलाई सबै बमको पिता भनियो ।यो बम ४४ टन परम्परागत बम जत्तिकै ठूलो विस्फोट भयो, जसले यसलाई संसारको सबैभन्दा घातक गैर–आणविक हतियार बनायो ।
यी बमहरूको विनाशकारी प्रभाव र भवनहरू वा बङ्करहरूमा लुकेका सुरक्षाहरू विरुद्ध तिनीहरूको उपयोगितालाई ध्यानमा राख्दै, भ्याकुम बमहरू मुख्य रूपमा सहरी वातावरणमा प्रयोग गरिन्छ ।
